Elektrikli otomobil pazarında Eylül ayı satışları açıklandı. Togg, 2 bin 200 adet T10X satarak 2 bin 475 adet araç satışı yapan Tesla’nın gerisinde kalsa da yılın ilk 9 ayındaki toplam satışlarda liderliğini korudu. Ancak bu liderlik konusunda çeşitli tartışmalar mevcut...Togg, 9 ayda toplam 17 bin 49 adet araç sattı. Son aydaki satışların büyük bir bölümünün devlet kurumlarına yapıldığı zaten biliniyor. Önümüzde rekabet açısından hayli zorlu geçecek bir 3 ay daha var.&nbsp;Sene başında Togg CEO’su Gürcan Karakaş, Türkiye’de geçen sene Mart ayında T10X’i ön siparişe açtıklarında 177 bin talep ile beklentilerin üzerine çıktıklarını açıklamıştı. Bu sayının üretim adetlerinin 13 katı olduğunu vurgulayan Karakaş ayrıca, şu ifadeleri kullanmıştı: &nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“20 bin adedin üretimini tamamlamış ve teslim etmiş olmanın rahatlığıyla ve gururuyla 2024’e giriyoruz. 2024’teki satış hedefimiz 47 bin civarında… Bunun cüzi bir kısmını ihracat için düşünüyoruz.”</blockquote>Şu ana kadar 17 bin adet araç satıldığına göre bu hedefe ulaşmak için yılın son 3 ayında 30 bin adetlik bir satış yapılması gerekiyor. Devlet kurumları, Togg almak için sıraya girmişken ve üretim kapasitesi 20 bin adetleri görmüşken esasında ulaşılamayacak bir rakam değil. Tabii bunlar işin ironi kısmı…&nbsp;Ama Togg yönetiminin 117 binlik ilk beklentinin hangi nedenlerden dolayı bu derece gerilediğini bulması lazım. Zira Togg, Türk halkının yerli otomobili olacakken devletin otomobili olma yolunda ilerliyor. Bu gidişat fark edilmiş ki yakın zamanda Togg’da önemli yönetim değişiklikleri yapıldı. Anlaşılan o ki taze kanlara, taze beyinlere ihtiyaç duyuldu.Gelelim toplam satışlarda ilk 10 elektrikli modelin sıralamasına… İlk 10’da Togg’u Tesla, BMW, KG Mobility, Mercedes, Hyundai, MG, Peugeot, MINI ve Opel takip etti.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">BYD’de işlem tamam, sıradaki gelsin</h2>Satışları her ay geriye düşen yerli otomobilin iç pazardaki düşüşünü engelleme adına Çin merkezli otomobil üreticilerine açılan savaş, devlet tarafından da desteklendiği için bu markalara “Ya üret, ya terk et” mesajı verildi. Bu mesaja ilk yanıt BYD’den geldi.&nbsp;BYD’nin Manisa fabrikası&nbsp;için “Çevresel Etki Değerlendirmesi” (ÇED) süreci başladı. Projenin inşaatında 2 bin 500 kişi, işletmesinde ise üç vardiya hâlinde toplamda 12 bin kişi çalışacak. 2026’nın ilk çeyreğinde üretime başlaması beklenen fabrikaya ilişkin yatırım anlaşması, BYD ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında, Temmuz ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın öncülüğünde imzalanmıştı. Bu kapsamda Manisa’da yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırımla inşa edilecek tesise ilişkin ÇED başvuru dosyası da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na sunuldu.&nbsp;Bunun üzerine BYD için açıklama günü de belli oldu. 4 Kasım’da İstanbul’da bir basın toplantısı yapacağını açıklayan BYD’nin, teşvik belgesini de aldığı anlaşılıyor. BYD, bu toplantıda araçlarını ve fiyatlarını açıklayacak.&nbsp;Açıklanacak modellerin başında Seal U’nun elektrikli ve şarj edilebilir hibrit versiyonu geliyor. Modelin fiyatlarının açıklanması, bu alandaki tüm dengeleri değiştirecektir. Çünkü alınan teşvik belgesi ile araç, önemli ölçüde vergi yükünden arınmış bir fiyatla karşımıza çıkacak.&nbsp;Elektrikli Han ve Dolphin de ilk gelecek modeller arasında yer alıyor. Benzer şekilde Seal’ın sedan modelinin de etkili olabileceği tahmin ediliyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Chery de üretime yakın&nbsp;</h2>BYD ile bu sürece gelinmişken Chery yetkilileri de yakın zamanda Cumhurbaşkanı ile görüştü. Anlaşılan o ki o tarafta da anlaşma tamamlanmak üzere. Bu iki dev markanın Türkiye’de böylesi bir yatırıma girişmesi güzel. Ancak bu durum, iç pazarı yerli otomobiller lehine nasıl etkileyecek; asıl soru bu…&nbsp;Araç satamayan ve Çin merkezli üreticilerin gerisinde kalan yerli pazarda Tofaş-FIAT şimdi Egea modeliyle yok mu satacak? İç pazara yönelik satış yapan marka yöneticilerinin öncelikle “Biz bu ülkede neden rekabete ayak uydurup araç satamıyoruz?” diye düşünmesi gerekiyor.&nbsp;Yakın zamanda BYD ile ilgili açıklama yapan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Çok sıkı bir çalışma yürüyor. 2026’da üretim başlayacak; imzalar atıldı. BYD, Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nde yer tahsis sürecini ve fabrika inşaatına ilişkin izin başvurularını tamamladı. Bu başvurular en hızlı şekilde değerlendirilecek ve sonuçlandırılacak.&nbsp;Fabrika arazisinde altyapı hazırlıklarına ilişkin Manisa Organize Sanayi Bölgesi ile birlikte yürüttüğümüz çalışmalar da var. 160 hektarlık bir alandan söz ediyoruz. Orada hem bir Ar-Ge merkezi, hem 150 bin araçlık bir fabrika hem de bir tedarikçi parkı olacak. Tedarikçi firmalar da burada yatırım yapacak. Türkiye, yüksek teknolojide çok önemli bir adım atmış olacak.&nbsp;650 binden fazla çalışanı olan, 110 binden fazla Ar-Ge çalışanı olan ve her gün 32 patent geliştiren bir markanın Türkiye’de Ar-Ge merkezi kurması, nitelikli mühendislerimizi, araştırmacılarımızı istihdam edecek olması, doğrudan 5 bine yakın, dolaylı olarak 20 binin üzerinde bir istihdam potansiyeli oluşturacak olması ve bütün bu yatırımı yüzü dışarıya dönük olarak ihracat pazarlarını hedefleyerek yapması çok değerli, çok kıymetli…”&nbsp;</blockquote>Chery’nin uluslararası başkanının da Yatırım Danışma Konseyi Toplantısı’na katıldığını vurgulayan Kacır, sözlerine şu ifadelerle devam etti:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Türkiye’de potansiyel bir yatırımın nasıl yapılacağına ilişkin istişarelerde bulunduk. Chery ile geçen yılın sonundan beri çok sıkı bir iletişim ve diyalog hâlindeyiz. O yatırım için de son basamaklara geldik. Hedefimiz, orada da neticeye erişebilmek… Gerek Chery ile, gerek başka markalarla Türkiye’nin potansiyelini paylaşmaya devam edeceğiz.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Togg’u desteklemeyi sürdüreceğiz”</h2>BYD ve diğer firmaların Türkiye’de yatırım yapmasının Togg’un rekabet gücünü etkileyip etkilemeyeceğine ilişkin sorulara da yanıt veren Kacır, şu değerlendirmede bulundu:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Togg, yeni bir teknoloji markası aslında. Her yeni markanın, doğduğu, emeklediği, büyüme aşamasında olduğu süreçlerde ciddi bir sahiplenmeye ve desteğe ihtiyacı olur. Dünyanın en kıymetli elektrikli araç markasının 5’inci, 6’ncı yılında geldiği üretim hacmine, Togg’un 1 yılda geldiğini görüyoruz. Bu, hepimizin sahiplenmesiyle mümkün oldu.&nbsp;Millet olarak Togg’a, 60 yıl öncesindeki Devrim otomobili hayalimizi Sayın Cumhurbaşkanımızın tabiriyle 'devrin otomobili' olarak hayata geçiren bir proje olarak yaklaştık ve sahip çıktık. Togg da elbette bunun hakkını veriyor, verecek. Her yeni teknolojik üründe yaşanabilecek bazı sorunlar da yaşanıyor. Togg’da hep birlikte canla başla çalışan, alınteri döken, akıl teri döken bu ülkenin evlatlarına, pırıl pırıl mühendislerine destek olmaya gayret ediyoruz.&nbsp;Giderek teknolojik olarak da iyileşmenin hızlandığını görüyorum. Rekabetin ana unsuru Ar-Ge, inovasyon, yeni nesil ürünler ve hizmetler geliştirebilmek... Togg, bu anlamda çok ciddi bir gayret ortaya koyuyor. Hem elektrikli araç teknolojisi, batarya ve elektrik motoru teknolojileri hem de otonom sürüş teknolojileri tarafında ciddi bir Ar-Ge çabası içinde. Ama elbette bütün bunlar zaman alacak ve biz, bu zaman boyunca Togg’u desteklemeyi sürdüreceğiz.”</blockquote>Türkiye’de yatırım yapmayı planlayan markalarla ilgili değerlendirmelerde de bulunan Kacır, bu markaların sadece Türkiye’de yatırım yapmadığını ve Avrupa’nın farklı ülkelerinde de yatırım planladığını vurgulayarak şöyle dedi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bu rekabete hazırlanmak, bizim için elbette ki bir zorunluluk. Sadece Türkiye pazarında ürün satarak bir küresel markanın ortaya çıkması mümkün değil. İnşallah ihracat da yapacağız. Togg, sadece Türkiye yollarında değil, Avrupa yollarında da görülecek ve satılacak. Bütün bu pazarlarda onlarca, yüzlerce marka ve modelle rekabet edeceğiz. Bu rekabete hazırlanma sürecinde, bizim hem devlet hem millet olarak millî markamızı sahiplenmemiz çok önemli.”</blockquote>Togg proje sürecindeyken bazı çevrelerin eleştirilerde bulunduğunu, ancak şimdi 37 bin Togg’un piyasada olduğunu belirten Kacır, “Şöyle bir algı oluşmasın; biz Türkiye’nin tüm sanayi sektörlerinin mesuliyetini taşıyoruz ve bu sektörlerde Türkiye’nin tüm millî kabiliyetlerini yükseltmemiz lazım. Yeni nesil yatırımların Türkiye’ye gelmesi, aslında yeni nesil teknoloji geliştiren millî markamız için de iyidir” ifadeleriyle sözlerini noktaladı.

Pareto Mobilite

Yerli otomobil sektörü, Çin’de üretilen otomobillerle rekabette yenildi. Bunun üzerine Çin merkezli üreticilere resmen “Ya üret ya da terk et” denildi. İki Çin merkezli otomobil devi ise üretmek için kolları sıvadı.  

Elektrikli Otomobil ile ilgili hikayeler